افزایش جمعیت و تمایل به شهرنشینی و آپارتماننشینی سبب شد تا خانههای ویلایی به سرعت جای خود را به مجتمعهای مسکونی چند طبقه بدهند. در این ساختمانهای امروزی، اهمیت دارد تا فضاهای نیمهبازی را در نظر گرفت. این فضاها از داخل ساختمان، امکان دسترسی دارند و راهی برای ارتباط با هوای آزاد محسوب میشوند. نکته بسیار مهم در مورد این فضاها، باز بودن حداقل یک وجه آنها است. در صورتیکه تمایل دارید با این فضاها و انواع آن آشنا شوید در ادامه این مقاله همراه ما باشید. ما در این مقاله در رابطه با تعریف و نحوه اجرای بالکن در ساختمان به همراه قوانین و ضوابط آن صحبت خواهیم کرد.
تعریف تعریف و نحوه اجرای بالکن در ساختمان
منظور از بالکن، فضای تنفس آپارتمان و یک فضای نیمهباز است. به دلیل ساختاری که این فضا دارد، قادر است تا به میزان قابل توجهی نور کم، هوای نامطبوع و تنگناهای مساحت محدود آپارتمان را جبران نماید. به این ترتیب، اعضای خانواده در رابطه با ساختمان خود حس دلنشینتری خواهند داشت. نکته قابل توجه آن است که چنانچه اصول و ضوابط معین در رابطه با این فضا رعایت نشود، این فضا نه تنها دلنشین نخواهد بود بلکه مشکلات بیشماری را برای اعضای خانواد فراهم میکند. قطعا شما نیز نمونه آپارتمانهایی را مشاهده کردید که فاقد بالکن و یا دارای بالکنهای غیر اصولی هستند. از آنجایی که فضای بالکن یا تراس، در هنگام خرید آپارتمان به عنوان یک مزیت برای ساختمان در نظر گرفته میشود، بنابراین افرادی که قصد خرید واحدهایی با متراژ پایین را دارند، اهمیت ویژهای برای این فضا قائل میشوند.
آشنایی با انواع بالکن و تعریف و نحوه اجرای بالکن در ساختمان
با در نظر گرفتن مواردی همچون ضوابط ساخت و ساز، متراژ ساختمان و منطقه جغرافیایی، بالکنها دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به معرفی برخی از آنها خواهیم پرداخت.
بالکن واقعی
سکویی که از ساختمان بیرون زده و به کمک نردهها، فضایی امن را به منظور استفاده از اعضای خانواده فراهم میکنند. این بالکنها، به نام بالکن واقعی شناخته میشوند و تقریبا بسیاری از آپارتمانها دارای چنین فضایی هستند. معمولا بالکنهای واقعی، ابعاد بزرگی دارند به طوریکه امکان قرارگیری مبلمان، میز و… را در اختیار شما قرار میدهند و شما به راحتی میتوانید در آن راه بروید. معمولا در ساختمانهای مسکونی، میتوانید از طبقه دوم به بالا، چنین بالکنهایی را مشاهده کنید.
بالکن نیم اشکوب
منظور از بالکن، فضای نیمه بازی است که برای خارج از ساختمان طراحی شده است اما جالب است بدانید طراحی بالکن نیم اشکوب، برای داخل خانه انجام میگیرد. این فضا، در حقیقت بین طبقه همکف و طبقه اول، به عنوان یک طبقه کوچک تعریف میگردد. در یک طرف این بالکن، دیوار و طرف دیگر آن نرده محافظی که به دیوارهای اطراف آن متصل شده قرار دارد. همچنین یک فضای بزرگ و سکو نیز دارد. از چنین ساختاری میتوان به عنوان یک محل دنج در طراحی دکوراسیون منازل به عنوان دفتر کار خانگی و یا پذیرایی از دوستان و میهمانان صمیمی استفاده نمود.
بالکن سرپوشیده
بالکن سرپوشیده و بالکنهای نیم اشکوب از نظر ساخت، به بالکن واقعی شباهت دارند و به منظور دسترسی به قسمت خارجی ساختمان، دارای یک سکوی مرتفع هستند. اما باید گفت از نظر فنی، این فضاها به عنوان بالکن شناخته نمیشوند.
بالکن مصنوعی
شاید برایتان جالب باشد که بدانید منظور از بالکن مصنوعی، نردههایی هستند که از آنها تنها به منظور جذابتر کردن نمای بیرونی ساختمان استفاده میشود. افراد نیز با دیدن این نردهها، تصور میکنند که بالکن واقعی در نما وجود دارد. در بالکن مصنوعی، خبری از کف و سکو در فضای خارجی ساختمان نیست. برای نردهها میتوان از آهن، فرفورژه و یا شیشه با توجه به نمای ساختمان استفاده کرد. نکته قابل توجه آن است وجود نردهها مانع از سقوط افراد در هنگام باز بودن پنجرهها میگردد.
بالکن کاذب
در بالکنهای کاذب، سکوی بسیار کوچکی قرار دارد و حاوی یک نرده است. در حقیقت این بالکنها وظیفه محافظت از درب بازشونده در طبقات بالایی را بر عهده دارند. همچنین به شما امکان میدهند تا درب یا پنجره را باز نموده و نور و هوای تازه را به درون فضا هدایت کنید.
بالکن، تراس و ایوان چه تفاوتی دارند؟
زبانشناسان اعتقاد دارند که واژه بالکن، ریشه ایتالیایی دارد و از این زبان، وارد زبان روسی، فرانسوی و انگلیسی شده است. اما عدهای نیز معتقد هستند که ریشه این واژه، فارسی است. در لغت نامه دهخدا، به نظر میرسد که واژه بالکن از بالا خانه الهام گرفته شده است. نکته دیگری که باید آن را در نظر داشت آن است که بالکن با واژههای دیگری همچون بهارخواب، تراس و ایوان نیز شباهتها و تفاوتهایی دارد.
تمامی این فضاها به خانواده فضاهای نیمه باز تعلق دارند و وظیفه دارند تا فضای مسکونی را کمی بالاتر از فضای بیرون قرار دهند. بنابراین حضور در این فضاها سبب میشود تا روی منظره بیرونی و یا حیاط ساختمان تسلطی مناسبی داشته باشید و بتوانید از زیبایی محیط لذت ببرید. هرچند که هر سه این فضاها از برخی جهات دارای شباهتهایی با یکدیگر هستند اما تفاوتهای زیادی نیز میان آنها وجود دارد که سبب میشود تا هر کدام از این مفاهیم در برخی موارد به جای یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرند. در ادامه این بخش قصد داریم به بیان شباهتها و تفاوتهای این فضاها بپردازیم.
بالکن چیست؟
بر اساس مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، تعریف و نحوه اجرای بالکن در ساختمان ، منظور از بالکن یا ایوانک نوعی فضای نیمه باز است که از دو یا سه جهت در مجاورت هوای آزاد و مستقیم قرار دارد. همچنین زیر این سطح توسط هیچ فضای بستهای اشغال نشده است. با توجه به این تعریف، بالکنهایی که دارای عرض کمتر از نیم متر و طولی به اندازه عرض پنجرهای که تا کف امتداد دارد، هستند بالکن کم عرض شناخته میشوند.
به بیان دیگر بالکن به عنوان فضایی ملحق شده به آپارتمان و فضایی مسقف شناخته میشود که حداقل یک سمت آن به فضای بیرونی سازه تسلط دارد. منظور از حداقل یک سمت، آن است که در برخی از بالکنها دو یا سه طرف فضای بالکن باز بوده و به فضای مجاور تسلط دارد. در چنین فضاهایی، قسمتها و فضاهای بسته میتوانند شامل نیمدیوار، نرده و یا ترکیب نرده با دیوار باشد. بنابراین به طور خلاصه باید گفت که بالکن، بخشی از الحاقات ساختمان به شمار میرود و خارج از دیوارهای آن است. از پروفیل در ساخت بالکن و اتصالات سازه ای آن استفاده می شود. بنابراین می توان گفت با افزایش قیمت پروفیل ، قیمت مسکن نیز دچار نوسان شده و با افزایش روبرو می شود.
تراس چیست؟
از نظر معنایی، تراس که در زبان فارسی به آن بهار خواب نیز گفته میشود به واژه بالکن نزدیک است. با این حال بسیاری از معماران اعتقاد دارند که این فضا، که غیر مسقف است، به فضای آپارتمان الحاق شده و به عنوان مشاعات سازه در نظر گرفته میشود. طبق تعریف مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، منظور از تراس، یک سطح روباز بوده که به عنوان بام بخشهایی از طبقه زیرین در نظر گرفته میشود.
نکته بسیار مهم این است که در هنگام محاسبه مساحت آپارتمان، مساحت ترانس لحاظ نمیشود اما مساحت بالکن به عنوان بخشی از مساحت واحد مسکونی محاسبه میگردد. در برخی مواقع، به ویژه در طبقه اول، بخشی از بالکن، غیر مسقف است. در چنین مواردی به قسمت غیر مسقف، تراس و به قسمت مسقف آن بالکن گفته میشود.
ایوان چیست؟
طبق تعریف مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، منظور از ایوان یک فضای مسقف بوده که به طور مستقیم از یک سمت با هوای آزاد در ارتباط است. به بیان دیگر ایوان جایگاهی را مشخص میکند که بلندتر از اطراف خود است. این فضا که به عنوان فضایی برای نشستن شناخته میشود در بخش بیرونی ساختمان مسکونی قرار میگیرد. بدیهی است که در آپارتمانهای مسکونی فعلی خبری از ایوان نیست.
ار آنجایی که قیمت مسکن با نوسانات موجود در بازار آهن تغییر می کند به شما کاربران گرامی پیشنهاد می کنیم جهت دریافت آخرین قیمت آهن آلات از جمله قیمت ورق با بخش فروش مجموعه توان کاوش شکیبا از طریق شماره 02167103 تماس حاصل نمایید.
در معماری ایرانی، ایوان یک فضای بسیار مهم شناخته میشود که نوع بدون سقف ایوان به نام بهار خواب شناخته میشود. همچنین منظور از رواق نیز نوع دیگری از ایوان است که ارتفاع آن برابر سقف بوده، و عرض کم و ستونهای متعددی در جلو دارد. به نظر میرسد الگوی ایوان الهام گرفته از چادرهای بیابانگرد اشکانیان باشد که تنها از درب ورود و خروجی آن میتوان تردد نمود.
بالکن شیشه ای چه معایبی دارد؟
با وجود مزایای بسیار زیادی که بالکنها دارند، اما مشکلاتی نظیر هدر رفتن انرژی به ویژه در فصول سرد سال، ایجاد ناامنی برای حضور و بازی کودکان و همچنین آلودگی منزل به دلیل وجود گرد و خاک را نمیتوان نادیده گرفت. همچنین به دلیل سرمای زیاد در فصل زمستان عملاً استفاده از فضای بالکن وجود نخواهد داشت. با این حال، بالکن، فضای بسیار مناسبی برای تامین هوای آزاد، نور مناسب به ویژه برای آپارتمانهای کمنور، امکان خشک کردن لباسها و یا قرارگیری وسایل غیر ضروری نظیر نردبان، صندلی و… را در اختیار ساکنین آپارتمانها فراهم میکند.
قوانین و ضوابط احداث بالکن
یکی از مواردی که باید در هنگام ساخت و ساز به آن توجه نمود، آن است که احداث بالکن بر مبنای طرح تفصیلی انجام میگیرد و میبایست تمام ضوابط آن به خوبی رعایت گردد. بر این اساس در گذرهای ۱۰ تا ۱۲ متر با لحاظ نمودن ارتفاع ۴ متر میتوان با مجوز شهرداری اقدام به احداث ۵۰ سانتیمتر بالکن نمود. همچنین در گذرهای ۱۲ تا ۲۰ متر با رعایت نمودن ارتفاع ۴ متری، امکان احداث بالکن ۸۰ سانتیمتری وجود دارد. در گذرهای ۲۰ متر به بالا نیز میتوان با رعایت نمودن ارتفاع چهار متر، میتوان ۱۲۰ سانتیمتر بالکن احداث کرد. طبیعتاً در صورت رعایت نکردن این ضوابط، در کمیسیون ماده ۱۰۰ رای تخریب بالکن صادر خواهد شد.
در هنگام محاسبه نمودن سطح زیربنای بالکن و ایوان چنانچه این فضا از یک طرف محدود و بسته باشد، 1.2 مساحت در نظر گرفته میشود همچنین 2.3 مساحت آن در مواقعی که طرفین بسته باشد در نظر گرفته خواهد شد. در نهایت تمام سطح به عنوان زیربنا در نظر گرفته میشود، اگر تمام جهات این فضا توسط شبکه یا دیواره شیشه مسدود گردیده باشد.
یکی از مواردی که میبایست طبق طرح تفصیلی شهرها آن را در نظر داشت، رابطه میان مساحت آپارتمان و میزان فضای مورد نیاز برای بالکن است. به عنوان مثال مطابق با ضوابط معاونت شهرسازی شهرداری اصفهان؛ آپارتمانهایی که وسعتی کمتر از ۱۰۰ متر مربع دارند؛ به حداقل ۳ متر مربع بالکن نیاز دارند. حداقل 4.5 مربع بالکن برای آپارتمانهایی با مساحت ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر مربع در نظر گرفته میشود. در نهایت آپارتمانهایی که مساحتی بیش از ۲۰۰ متر مربع دارند به فضایی در حدود حداقل ۶ متر مربع بالکن نیاز دارند.
بر این اساس، ارتفاع حداقل 120 سانتیمتر، به عنوان ارتفاع استاندارد برای نردههای جلوی بالکن در نظر گرفته میشود. علاوه بر این، نردهها میبایست دارای طراحی یکتکه و بدون پله باشند. به علاوه اینکه ایمن باشند و امکان آویزان شدن کودکان را فراهم نکنند. چنانچه در قسمت کف بالکن از سنگ یا سرامیک استفاده شده باشد باید سهولت نظافت را در اختیار اعضای ساختمان قرار دهد.
بر اساس مصوبه کمیسیون ماده پنج، مالکان ساختمانها میتوانند به ترتیب زیر، اقدام به احداث بالکن نمایند:
- گذرهایی با عرض 10 تا 12 متر: 80 سانتیمتر، از طبقه دوم روی پیلوت
- گذرهایی با عرض 12 تا 20 متر: 100 سانتیمتر، روی پیلوت
- گذرهایی با عرض 20 متر: 120 سانتیمتر، از طبقه دوم روی پیلوت
با در نظر گرفتن این موارد، نمیتوان در گذرهای کمتر از 10 متر، اقدام به احداث بالکن نمود و این کار ممنوع است.
قانون بالکن در شهرداری
علاوه بر تاثیر بالکن در نمای خارجی، این فضا میتواند نقش بسیار موثری در زیبایی فضا بر عهده داشته باشد. در خصوص بالکن در قوانین شهرداری، مواردی وجود دارد که از اهمیت زیادی برخوردار هستند. در ادامه، شما را با برخی از این موارد آشنا خواهیم کرد.
- مطلوب نبودن احداث بالکن در ساختمانهای بیش از 12 طبقه
- مجهز بودن بالکن، تراس و پاسیو به نور مصنوعی قابل کنترل از درون منزل
- وجود حداقل دو کلید و پریز ضد آب در هر فضای خارجی
- مصون نمودن فضا از دید واحد مجاور
- مساحت حداقل 12 فیت و 100 فیت به عنوان سطح کف
- کف هموار و بدون تغییر سطوح
- نردهدار بودن پلهها
کلام آخر
در این مقاله از سایت ahanmelat به تعریف و نحوه اجرای بالکن در ساختمان، معرفی انواع بالکن و قوانین و ضوابط احداث بالکن پرداختیم. بالکن به عنوان یک فضا با امکان دسترسی از داخل ساختمان، مزایای بیشماری از جمله تامین نور مناسب برای واحدهای کمنور، امکان خشک کردن لباس و حتی قرارگیری وسایل غیرضروری را در اختیار اعضای ساختمان قرار میدهد. به همین دلیل است که وجود بالکن، برای آن دسته از افرادی که قصد خرید آپارتمان را دارند، به عنوان اولویت در نظر گرفته میشود. امیدواریم که مطالب موجود در این مقاله، برای شما همراهان گرامی مفید واقع شود.