بررسی آمارها نشان میدهد که بخش قابل توجهی از محصولات فولادی و آهنی که توسط کارخانجات مختلف تولید و به بازار عرضه میشوند، بر اثر مشکلاتی نظیر خوردگی و اکسیداسیون، از بین میروند. هرچند که محصولات فلزی، از بسیاری جهات دارای خواص عالی هستند اما قرارگیری آنها در معرض دما و رطوبت بالا، منجر به زنگزدگی و خوردگی آنها میشود. یکی از اقداماتی که به منظور کاهش این مشکل انجام گرفته است، اعمال پوشش روی سطوح این محصولات آهنی است. ورق گالونیزه گرم، از جمله محصولاتی است که با دارا بودن پوشش بسیار مطلوب، به خوبی در برابر عوامل محیطی مقاومت میکند. در ادامه این مقاله همراه سایت آهن ملت باشید چرا که قصد داریم در مورد ورق گالوانیزه گرم ، انواع و روشهای تولید آنها صحبت کنیم.
ورق گالوانیزه گرم چیست؟
منظور از گالوانیزه کردن، ایجاد پوشش از جنس روی بر روی ورقهای فولادی است تا مقاومت این ورقها در برابر عواملی همچون زنگزدگی و خوردگی به میزان قابل توجهی افزایش یابد. دلیل استفاده از فلز روی (Zn)، مقرونبهصرفه بودن و کارایی بالای آن است و به خوبی میتواند از ورقهای فولادی در برابر اکسیداسیون محافظت کند. لازم به ذکر است، ورق گالوانیزه گرم در
ورقهای گالوانیزه گرم، از روش اندود کردن ورق به شیوه غوطهوری استفاده میکنند و در انواع شیت یا ورق و رول یا کویل در بازار موجود هستند.
هرچند که امروزه از ورق گالوانیزه سرد و گرم در صنایع مختلف استفاده میشود اما ورق گالوانیزه گرم به دلیل مزایای زیادی که دارد، توانسته تا به محبوبیت بیشتری دست یابد. به عنوان مثال، در مقایسه با گالوانیزه سرد، روش گالوانیزه گرم هزینه پایینتری دارد. همچنین مقاومت ورقهای گالوانیزه گرم نیز بیشتر از ورقهای گالوانیزه سرد است. این امر سبب شده تا حجم قابل توجهی از تولید ورق گالوانیزه به روش گرم انجام شود. چنانچه قصد دارید در مورد ورق گالوانیزه گرم، اطلاعات بیشتری کسب کنید توصیه میکنیم در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
انواع ورق گالوانیزه گرم
ورقهای گالوانیزه گرم را میتوان بر حسب چندین فاکتور مهم نظیر ابعاد، کیفیت و نوع پوشش روی دستهبندی نمود. بر اساس استاندارد BS EN 10326، ورقهای گالوانیزه را میتوان با توجه به نوع پوشش به شکل زیر دستهبندی نمود:
- روی: پوشش مورد استفاده در گالوانیزه معمولی که ضخامت آن بر اساس صخامت روی، میتواند متفاوت باشد.
- روی – آهن: مقداری آهن در کنار روی، به منظور ایجاد پوشش روی ورقها مورد استفاده قرار میگیرد.
- روی – آلومینیوم: در این پوشش، مقادیری از آلومینیوم با روی ترکیب میشود. این پوشش با نام پوشش آلوزینک نیز شناخته میشوند.
- آلومینیوم – روی: میزان آلومینیوم در مقایسه با روی در این پوشش، بسیار بیشتر است.
ورق گالوانیزه گرم چه مزایایی دارد؟
در مقایسه با سایر ورقهای گالوانیزه، تولید ورق گالوانیزه گرم بسیار کمهزینهتر است، به همین دلیل تولید، عرضه و میزان تقاضا برای آن در بازار زیاد است. همچنین از آنجایی که این ورقها از ضخامت بیشتری برخوردار هستند، مشکلاتی نظیر خوردگی و پوسیدگی، دیرتر در آنها رخ میدهد.
در مقایسه با سایر روشهای ایجاد پوشش نظیر رنگآمیزی، هزینه گالوانیزاسیون بسیار پایینتر است. از آنجایی که برای تولید این ورقها از فرایند غوطهوری استفاده میشود بنابراین با هزینه بسیار کم، میتوان ایجاد پوشش قطعات را انجام داد.
فلز روی، در مقایسه با فلزاتی همچون برنز، کروم، طلا و نیکل از مقاومت بسیار بالاتری در برابر خوردگی برخوردار است. این بدان معناست که با قرارگیری فلز با روکش روی، در معرض رطوبت و خوردگی، فلز پایه هرگز دچار خوردگی نمیگردد. در حالیکه اگر از سایر فلزاتی که نام بردیم استفاده شود، فلز پایه دچار پوسیدگی خواهد شد.
علاوه بر این مزایا، باید گفت فرایند گالوانیزاسیون ورق به روش گرم، در مدت بسیار کوتاهی قابل اجراست این در حالیست که اجرای روشهایی همچون رنگآمیزی، چند هفته طول خواهد کشید. ورق گالوانیزه گرم، در برابر آسیبهای فیزیکی که ممکن است در هریک از مراحل حمل و نقل، انبار و یا مونتاژ رخ دهد، از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است. همچنین در صورت آسیبدیدگی، هزینه تعمیر و نگهداری آن نیز، در مقایسه با سایر ورق های فولادی، بسیار مناسب است.
علاوه بر مزایایی که تا به این بخش به بررسی آنها پرداختیم، باید گفت ورقهای گالوانیزه گرم مزایای دیگری دارند که عبارتند از:
- سهولت نظافت و پاکسازی
- سهولت نصب و حمل و نقل
- مقاومت بالا در برابر عوامل خورنده نظیر اسید و مواد شیمیایی، رطوبت و…
- بالا بودن دوام پوشش
- بالا بودن طول عمر ورق
- مقاومت بالا در برابر آتشسوزی
- قیمت مقرونبهصرفه
- سهولت فرمدهی و شکلپذیری
تفاوت ورق گالوانیزه گرم و سرد
ورقهای گالوانیزه را به جرئت باید یکی از مهمترین ورقهای فولادی دانست که در طیف وسیعی از صنایع قابل استفاده هستند. این محصولات در انواع سرد و گرم، با ویژگیها، کاربردها و مشخصات متفاوت تولید و به بازار عرضه میشوند. یکی از رایجترین سوالات مصرفکنندگان ورقهای گالوانیزه آن است که ورق گالوانیزه سرد و گرم چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت این ورقها از چند جنبه مهم که در زیر به آنها اشاره میکنیم، با یکدیگر تفاوت دارند:
- فرایند و روش ساخت
- شکل سطحی و ظاهری
- ضخامت
- خاصیت شیمیایی
- دوام و طول عمر
- کاربرد
هر دو ورق، شامل قرار گرفتن پوشش فلزی روی سطوح ورقهای فولادی هستند اما همانطور که مشاهده کردید، از برخی جنبههای اساسی و گوناگون با یکدیگر تفاوت دارند. بنابراین لازم است تا پیش از خرید ورقهای گالوانیزه، با مطالعه مقاله ” راهنمای خرید ورق گالوانیزه ” در مورد هریک از آنها اطلاعات لازم را به دست آورید.
مشخصات ورق گالوانیزه گرم
ورقهای گالوانیزه گرم، دارای مشخصاتی هستند که پیش از خرید میبایست آنها را در نظر داشته باشید. این مشخصات شامل جرم پوشش، نوع پوشش، ابعاد ورق، نوع گل و… هستند که در ادامه این بخش، در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.
- ابعاد ورق
در حالت رول، ضخامت و عرض ورق و در حالت شیت، ضخامت، طول و عرض ورق از مواردی هستند که ابعاد ورق گالوانیزه گرم را مشخص میکنند. عرض این ورقها در بازار به صورت 1 و 1.25 متر و ضخامت این ورقها بین 0.3 تا 3 میلیمتر است. که برای رول و شیت یکسان است.
- کیفیت پوشش
پوشش گالوانیزه از نظر کیفیت، متفاوت از یکدیگر هستند که بر اساس استاندارد ملی ایران، میتوان آنها را به صورت زیر دستهبندی نمود:
کیفیت معمولی
قابل استفاده به صورت تخت برای مصارف عمومی، شکلدهی و یا خمکاری هستند. همچنین ورقهای گالوانیزه گرم که کیفیت معمولی دارند، در ضخامتهای بین 0.25 تا 5 میلیمتر (برای رول و شیت) تولید میشوند.
کیفیت شکلدهی متوسط
قابل استفاده برای خمکردن برای اتصال قطعات و یا درزبندی هستند و قابلیت شکلدهی در آنها به مراتب بهتر از کیفیت معمولی است. پس از اعمال پوشش روی بر روی این ورقها، با ضخامت بین 0.25 تا 5 و عرض 600 میلیمتر در انواع رول و شیت تولید میگردند. نکته قابل توجه آن است که جرم پوشش باید کمتر از 350 باشد.
کیفیت کششی
قابل استفاده برای کشش یا شکلدهی عمیق هستند و در ضخامت بین ۰.۴ تا ۵ و عرض بیش از 600 میلیمتر، پس از اعمال پوشش، به شکل رول و شیت تولید میگردند. نکته بسیار مهم آن است که ضخامت پوشش در این ورقها باید کمتر از 275 باشد. از ورق گالوانیزه کیفیت کششی به ترتیب برای کشش معمولی، کشش عمیق، کشش عمیق از فولاد کاملا آرام و کشش فوق عمیق از فولاد پایدار شده استفاده میشود.
- پوشش ظاهری یا کوتینگ
ورقهای گالوانیزه را میتوان از نظر کوتینگ (coating) یا پوشش ظاهری نیز دستهبندی کرد. منظور از کوتینگ، میزان پوشش فلز روی است که روی دو سطح ورق گالوانیزه قرار میگیرد.
اسپنگل کوتینگ یا پوشش پولکیشکل گلدار
در هنگام انجماد معمولی، بلورهای فلز به شکل نامحدود روی سطح ورق رشد میکنند که این امر، سبب ایجاد این پوشش میگردد. سطح این پوشش، صاف و صیقلی است و از نظر کاربرد باید گفت یکی از پرمصرفترین انواع ورق گالوانیزه گرم به شمار میرود.
پوشش پولکیشکل گل ریز
در هنگام انجماد فلز روی، شکلگیری بلورها به صورت طبیعی، محدود میشود که در نتیجه آن، پوششهای گل ریز در ورقهای گالوانیزه ایجاد میگردند. سطح این ورقها از نظر ظاهری، چندان یکنواخت نیست و ضخامت آنها بین 0.5 تا 3 میلیمتر است. از نظر کاربرد باید گفت ورقهای گالوانیزه گرم با پوشش گل ریز هنگامی که نمای ظاهری سطح در اولویت باشد مورد استفاده قرار میگیرند. این ورقها همچنین با اسامی دیگری همچون پوشش (کوتینگ) ۲۰۰، ۲۷۵ و ۳۰۰ نیز در بازار نامیده میشوند.
آلیاژ روی – آهن
برای تولید این پوشش از فرآوری ورق فولاد گالوانیزه استفاده میگردد. به بیان ساده، پوششی از آلیاژ روی-آهن بر روی فلز پایه، که همان ورقهای فولادی هستند قرار داده میشود. از نظر ظاهری باید گفت این ورقها مات، کدر و فاقد درخشنگی هستند و پوشش پولکیشکل بر روی آنها مشاهده نمیشود. ازاینرو، از این ورقها تنها در برخی کاربردهای خاص استفاده میگردد.
پوشش متفاوت در دو طرف ورق
همانطور که احتمالا از نام این پوشش متوجه میشوید، جرم پوشش در دو طرف ورق با یکدیگر متفاوت است. در یک طرف ورق، جرم پوشش معین است اما جرم پوشش در سمت دیگر، کمتر است. به همین دلیل، این پوشش با نام پوشش با جرم مختلف در دو رویه ورق نیز شناخته میشود.
مراحل تولید ورق گالوانیزه گرم
برای تولید ورق گالوانیزه گرم، نیاز است تا سه مرحله اصلی، که هریک دارای زیرمرحله هستند طی شود. به طور خلاصه این مراحل شامل آمادهسازی، گالوانیزاسیون و انجام عملیات تکمیلی هستند. در این بخش همراه ما باشید تا نگاهی به مراحل تولید و ساخت ورق گالوانیزه گرم بیندازیم.
گام اول- آماده سازی
به منظور اجرای گالوانیزاسیون، سطح فلز میبایست همانند روش تأمین شیتهای رنگی، کاملا آمادهسازی شود. این مراحل شامل موارد زیر هستند:
- چربیزدایی
- اسیدشویی
- هوادهی
- شستشو
در کنار این موارد، اقداماتی نظیر فرو بردن قطعه در فلاکس و گرم کردن آن نیز انجام میگیرد.
گام دوم- گالوانیزه کردن
به منظور اجرای گالوانیزاسیون، به یک حمام مذاب نیاز داریم که بر اساس فاکتورهایی همچون درجه حرارت مناسب، ترکیب مواد و… آمادهسازی شده است. نکته قابل توجه آن است که بر اساس اینکه ورق گالوانیزه قرار است در چه مصارفی مورد استفاده قرار گیرد، مدت زمان قرارگیری در این حمام میتواند متفاوت باشد. در انتهای این مرحله، به دلیل رخ دادن واکنشهای شیمیایی لازم، لایه آلیاژی ایجاد میگردد که در انتهای کار، میبایست اقدام به سرد نمودن قطعات کرد.
گام سوم- عملیات تکمیلی
مرحله عملیات تکمیلی، یکی از مراحل تولید ورق گالوانیزه گرم به شمار میرود چرا که در این مرحله، کاربرد ورقهای گالوانیزه مشخص میگردد. خنثیسازی باقیمانده مواد اسیدی روی فلز، عملیات حرارتی، حذف کردن فلز روی از روی فلزات معیوب، بازیابی اسید مورد استفاده و… از جمله اقداماتی هستند که در این مرحله انجام میگیرند. از میان این اقدامات، کروماته کردن فلز را باید مهمترین عملیاتی دانست که در عملیات تکمیلی تولید ورق گالوانیزه گرم انجام میگیرد.
کاربرد ورق گالوانیزه گرم
تا به این بخش از مقاله، با روشهای تولید ورق گالوانیزه گرم و مزایای آن آشنا شدید. در ادامه، قصد داریم برخی از کاربرد ورق گالوانیزه گرم را با هم بررسی کنیم. در ابتدا باید گفت به منظور محافظت از فولاد و آهن در برابر خوردگی، عموما روش پوششهای گالوانیزه، بهترین گزینه موجود به شمار میروند و از آنها در کاربردهای زیر استفاده میگردد:
- تجهیزات پتروشیمی، برجهای انتقال برق، تجهیزات مولد نیرو، مبدلهای حرارتی و…
- پلسازی و اجزای ساختمان، سقف شیروانی
- لولههای مختص کابل زیرزمینی
- لولههای فولادی
- بتن پیشساخته ساختمانی
- برج خنککننده
- تجهیزات و دیرکهای مرتبط با برقرسانی راهآهن
- خطوط آهن و ستون در محیطهای دریایی
- پایه چراغ، تابلو …. در اتوبان
اگر بخواهیم کاربرد پوشش وق گالوانیزه گرم را به طور خلاصه نام ببریم باید گفت در هر محیطی که امکان تماس فولاد با عوامل خورنده وجود دارد و قصد دارید از فولاد در برابر این عوامل محافظت کنید، به راحتی میتوانید روش غوطهوری گرم را انتخاب کنید که کاملا مقرونبهصرفه، موثر و استاندارد است.
مکانیزم حفاظت پوشش گالوانیزه گرم
همانطور که گفتیم، ورق گالوانیزه گرم موظف است از فولاد در برابر خوردگی محافظت کند اما این حفاظت ناشی از چه مکانیزمهایی است؟ در مکانیزم اول، لایه محافظ از جنس روی، وظیفه دارد تا لایه فولادی را از عوامل و محیط خورنده دور نگه دارد و اجازه ندهد تا این عوامل به سطح فولاد برسند.
فلز و پوشش روی، حفاظت از فولاد را به شکل فداشونده انجام میدهد. این پوشش، میتواند در عیوب و خوردگیهای سطحی، فرایند خوردگی را ترمیم و آن را متوقف کند.
قیمت ورق گالوانیزه گرم
یکی از مواردی که همواره مورد توجه خریداران و مصرفکنندگان ورقهای گالوانیزه وجود دارد، اطلاع از قیمت این محصولات است.
همانطور که تا به این بخش از مقاله مطاله کردید، ورقهای گالوانیزه گرم در مقایسه با سایر ورقهای فولادی، کاربرد و تقاضای بیشتری دارند. این امر سبب شده تا قیمت این محصولات نیز به مراتب بالاتر باشد. علاوه بر این، دلایل بسیار زیادی وجود دارند که قیمت ورق گالوانیزه را تحت تاثیر قرار میدهند.
روش گالوانیزاسیون و افزایش ضخامت فلز روی در ورقها یکی از عواملی است که به طور مستقیم سبب افزایش قیمت این محصولات میگردد. با این حال، به دلیل کیفیت بالایی که این ورقها دارند، تقاضا و کاربرد آنها همچنان زیاد است. این امر سبب شده تا تولید و میزان عرضه این محصولات نیز توسط کارخانجات مختلف افزایش یابد.
علاوه بر این فاکتورها، مواردی همچون وزن، ضخامت و عرض ورق (ابعاد)، برند تولیدکننده، کیفیت، استاندارد، خواص و… نیز میتوانند به طور مسقیم روی قیمت این ورقها تاثیر داشته باشند. بنابراین نیاز است تا پیش از خرید ورقهای گالوانیزه، از فاکتورهایی که در این بخش عنوان کردیم، اطلاع داشته باشید. در صورتیکه تمایل دارید از قیمت روز ورق گالوانیزه گرم مطلع شوید، به راحتی میتوانید با کارشناسان ما در سایت آهن ملت به شماره 02167103 تماس حاصل نمایید.
جمعبندی
در این مقاله از سایت آهن ملت درباره ورق گالوانیزه گرم صحبت کردیم. همانطور که اشاره شد، به منظور محافظت از ورقهای فولادی نورد سرد در برابر عواملی همچون خوردگی، یک روش موثر و مقرونبهصرفه وجود دارد که همان روش غوطهوری گرم است. ورق گالوانیزه گرم، به روش غوطهوری در حمام روی مذاب تولید میشود و به دلیل مزایای بیشماری که دارد، به یک محصول پرمصرف در صنایع مختلف تبدیل شده است. از آنجایی که این پوشش، مقاومت فولاد را در برابر خوردگی افزایش میدهد، توانسته تا در میان سایر ورقهای فولادی، به محبوبیت بالایی دست پیدا کند.