افزایش قیمت جهانی فولاد – اثرات آن در اقتصاد ایران

آهن ملت : هرچند که به تازگی سال جدید را آغاز کردیم اما گزارش‌ها حاکی از آن است که بازار آهن و فولاد داخلی، روزهایی به شدت آشفته را تجربه می‌کند و افزایش قیمت جهانی فولاد را در بر داشته است. به نظر می‌رسد پس از گذشت نزدیک به 3 ماه، تلاش کمیته مدیریت بازار نیز چندان موثر واقع نشده چراکه بازار فولاد در کلیه زیرمجموعه‌های بازار، با افزایش قیمت بسیار شدیدی همراه است.

یکی از مسائل مهمی که چند سالی است بازار فولاد کشور را آشفته نموده مسئله کمبود انرژی و قطعی گاز در این حوزه است. این موضوع سبب شده تا زنجیره فولاد کشور با چالش روبرو شود. در همین زمینه رضا محتشمی پور، معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت اظهار نظر کرده است و گفته: یکی از صنایعی که بخش قابل توجهی از آسیب‌های کمبود انرژی را متحمل شده، صنعت فولاد است که تبعات این موضوع بازار ورق را نیز درگیر کرده است.

وی در ادامه صحبت‌های خود افزود با ایجاد ظرفیت‌های جدید در حوزه تولید ورق در دو سال آینده قادر به آن هستیم که میزان تولید را به حد تعادل برسانیم. وی همچنین بیان کرد آنچه سبب افزایشی شدن حجم تقاضا می‌شود را باید انجام معاملات بورس کالا به صورت اعتباری و بر پایه ال سی دانست. محتشمی‌پور همچنین اظهار کرد پس از افزایش فاصله نرخ دلار نیمایی و دلار بازار آزاد، میزان تقاضا به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. وی افزود: بر اساس آمار و ارقام به دست آمده و مقایسه آن‌ها با یک سال گذشته، شاهد افزایش بیش از ۱۰ برابری ثبت سفارش در یکی از دفاتر تخصصی هستیم.

افزایش قیمت جهانی فولاد در ماه های آینده چه اثراتی در بازار آهن ایران خواهد داشت؟

با بررسی گزارش‌های به دست آمده از بازار جهانی، به نظر می‌رسد که اوضاع بازار جهانی به ویژه در کشور چین بهبود نسبی یافته و سبب شده تا شاهد افزایش نرخ سنگ آهن در هفته‌های اخیر باشیم. این اتفاق سبب شده تا دو صادرکننده بزرگ فولاد در جهان، یعنی روسیه و اوکراین، از بازارهای جهانی حذف شوند. این جریانات و افزایش تقاضای داخلی برای صادرات محصولات فولادی سبب شده تا در بورس لندن و شانگهای شاهد افزایش قیمت انواع محصولات فولادی از جمله قیمت ورق باشیم. همچنین با افزایش میزان تقاضا در بازار داخلی هند نیز، این کشور نیز در حال عقب‌نشینی از بازار صادرات است.

یکی از نکات قابل توجه آن است که منابعی همچون آب و سوخت، تاثیر بسیار زیادی در تولید محصولات فولادی و تداوم آن دارند. ازاین‌رو باید گفت هرچند که کشورهایی همچون روسیه، هند، اوکراین و استرالیا با چالش جدی در زمینه کمبود آب روبرو نیستند اما به طور قطع نمی‌توان گفت که مشکلی در زمینه تامین نفت و سوخت ندارند. دلیل این امر، آن است که کشورهایی با فقدان منابع نفتی نیاز دارند تا از سایر کشورها اقدام به تامین سوخت مورد نیاز خود نمایند.

به بیان دیگر می‌توان گفت آنچه در نیمه دوم سال گذشته میلادی در افزایش قیمت جهانی فولاد از جمله قیمت پروفیل داشت،  سبب افزایش قیمت در بازار فولاد شد، کاهش تقاضای جهانی برای این محصول بود. در حقیقت افزایش میزان تقاضا در فصل زمستان و شروع فعالیت تولیدکنندگان چینی سبب شد تا بازار جهانی شاهد انفجار قیمت‌ها باشد. نکته قابل توجهی که وجود دارد آن است که با پایان یافتن فصل سرما، شاهد کاهش نرخ نفت و گاز هستیم. بنابراین به طور قطع نمی‌توان گفت که نرخ سوخت در سه ماهه دوم سال با کاهش همراه خواهد بود، زیرا اوپک در تلاش است تا سقف تولید را کنترل و تثبیت نماید. این امر در شرایطی در حال رخ دادن است که احتمال بازگشایی و از سرگیری مجدد فعالیت کارخانه‌های اروپا و ایالات متحده و چین وجود دارد.

در مجموع باید گفت تفاوت در قیمت انرژی و سوخت میان نیمه اول و نیمه دوم سال امری بدیهی است و در نیمه اول سال چالش چندان زیادی در این زمینه وجود ندارد. به این ترتیب این موضوع سبب افزایش تولید آهن و عرضه آن به بازارهای جهانی خواهد شد.

گلدمن ساکس پیش بینی کرده که در نیمه اول سال، قیمت آهن‌آلات کاهش ۱۳۵ دلاری را تجربه خواهد کرد اما در حال حاضر قیمت آهن در مقایسه با سال گذشته چیزی در حدود ۶۰ درصد افزایش یافته است. دلیل این امر، مطابق با پیش‌بینی گلدمن ساکس، افزایش تقاضا از جانب شرکت‌های چینی است.

هرچند که ممکن است بازار آهن و فولاد با بازگشایی بازارهای چین، بهبود نسبی را تجربه کند اما باید گفت عوامل متعددی وجود دارند که سبب تغییر این وضعیت ثابت می‌شوند. آنچه سبب ناپایداری ابن وضعیت بهبودیافته در بازار می‌شود را باید مسائلی همچون جنگ، شیوع همه‌گیری ویروسی، افزایش تنش با ایالات متحده و… دانست. هر یک از این مسائلی که در این بخش مطرح شد و سایر اتفاقاتی که در دنیای امروز در حال رخ دادن هستند به نوبه خود می‌توانند بر روند بازار فولاد جهان موثر باشند.