آنچه با شنیدن نام استیل ضد زنگ در ذهن همه ما نقش میبندد آن است که خبری از اکسیداسیون و زنگزدگی در این محصولات نیست چراکه آنها ضد زنگ هستند! این امر کاملا صحیح است. از آنجایی که به ساختار این محصولات عناصری همچون مولیبدن، کروم، نیکل و… افزوده شده بنابراین واکنش آنها با اکسیژن هوا از بین خواهد رفت. اما باید بدانید استیل ضد زنگ نیز ممکن است با قرارگیری در برخی شرایط و عوامل محیطی خاص دچار زنگزدگی و خوردگی شود. بنابراین مقاومت استیل ضد زنگ نیز ممکن است از بین برود و ناچار به تعمیر و نگهداری از آن باشید. در این مقاله از سایت آهن ملت ، دلایل زنگ زدن استیل ضد زنگ که با قرارگیری در معرض هوا دچار اکسیداسیون میشود را بررسی می کنیم. همچنین به شما خواهیم گفت که چگونه باید از آن نگهداری کنید و آیا امکان بازسازی استیل در صورت زنگزدگی وجود دارد؟ پس همراه ما باشید.
چگونگی ضد زنگ شدن استیل
در هنگام تولید استیل، میتوان با افزودن برخی عناصر خاص به فولاد، مقاومت آن را در برابر خوردگی و زنگزدگی افزایش داد. در اینجا، نگاهی به این ترکیبات و دلایل زنگ زدن استیل ضد زنگ خواهیم داشت.
کروم
کروم یکی از عناصر مهمی است که میتواند مقاومت استیل را در برابر اکسیداسیون به میزان قابل توجهی افزایش دهد. هرچه میزان درصد کروم افزایش یابد، لایههای محافظ سطح استیل میتوانند سبب افزایش استحکام ورق استیل شوند.
نیکل
نیکل بعد از کروم، عنصر آلیاژی مهم دیگری است که در استیل وجود دارد. استیل گرید آستنیتی سری 300 حاوی 8 تا 22 درصد نیکل در ساختار خود است. بیشترین و کمترین میزان نیکل در گریدهای مختلف ورق استیل به ترتیب به استیل نسوز 310 و ورق استیل 304 اختصاص دارد.
مولیبدن
برجستهترین ویژگی عنصر مولیبدن، بالا بودن نقطه ذوب آن است. در فولاد، آلیاژها و به طور کلی انواع فلزات، از عنصر مولیبدن با نماد Mo به عنوان یک ماده افزدونی استفاده میگردد. درصد مولیبدن، یکی از موارد بسیار مهم در تولید استیلهای مقاوم در برابر حرارت محسوب میشود.
منگنز
در بعضی از فرآیندهای شیمیایی همچون هیدروژناسیون و اکسیداسیون، منگنز در نقش کاتالیست ظاهر میشود. همچنین در آلیاژ ورق استیل، وجود منگنز نقش بسیار مهمی در افزایش استحکام و مقاومت آن در برابر خوردگی بر عهده دارد.
آیا استیل زنگ میزند و دچار خوردگی میشود؟
استیل، حاوی عنصر آهن است بنابراین خوردگی و زنگزدگی در آن با قرارگیری در محیط امری طبیعی است. همانطور که در بخش قبل درباره آن صحبت کردیم، در ساختار استیل، آلیاژهای مختلفی همچون کروم وجود دارد. جالب است بدانید که سرعت واکنش کروم با اکسیژن بسیار زیاد است اما وجود کروم میتواند از ایجاد خوردگی در استیل جلوگیری کند. دلیل این امر آن است که پس از واکنش کروم با اکسیژن، یک لایه اکسید کروم روی سطح ورق استیل ایجاد میگردد که به نام لایه پسیو یا پاسیو نیز نامیده میشود.
این لایه قادر است تا از ورق در مقابل خوردگی، تخریب و آسیب محافظت نماید. از آنجایی که سایر آلیاژها فاقد میزان کروم برای تشکیل این لایه هستند بنابراین سبب ایجاد خوردگی میگردند.
اما وظیفه نیکل چیست؟ نیکل به طور مستقیم نمیتواند بر تشکیل لایه پسیو تاثیر چندانی داشته باشد. با این حال، عدم وجود نیکل در ساختار ورق استیل، سبب میشود تا ورق استیل فاقد مقاومت لازم در برابر اسید سولفوریک باشد. البته نیکل میتواند در دماهای بالا، سبب افزایش مقاومت و پایداری لایه پسیو شود.
هرچند که در کاهش خوردگیهای حفرهای، نیکل تاثیر چندان زیادی ندارد اما قادر است تا سبب کاهش سرعت انتشار آن شود. به علاوه اینکه در ترکیبات ورق استیل صنعتی سری 300، نیکل سبب ایجاد توانایی خم شدن و شکلپذیری فلز یا همان داکتیلیته میشود. جالب است بدانید در محیط اطراف ما، برای مثال سینک آشپزخانه یا برخی کاسه و بشقابها، مقدار قابل توجهی از نیکل وجود دارد. به علاوه اینکه میزان نیکل که در ورق استیل به کار میرود، تاثیر زیادی بر قیمت ورق دارد.
با مطالعه این توضیحات در مقاله دلایل زنگ زدن استیل ضد زنگ، احتمالا تصور شما این است که در ورق استیل، خبری از زنگزدگی نیست. باید گفت این تصور اشتباه است چراکه ورق استیل نیز در گذر زمان و با قرارگیری در شرایط و محیطهای خاص دچار زنگزدگی میشود. در ادامه نگاهی به این موارد خواهیم انداخت.
چه عواملی در زنگزدگی ورق استیل نقش دارند؟
چنانچه تولید ورق استیل، مطابق با استانداردها انجام گیرد و ترکیبات شیمیایی به کاررفته در استیل، استاندارد باشند، این ورقها به سختی دچار اکسیداسیون میشوند. با این حال، شرایط استفاده از ورق، محیطی که ورق در آن قرار دارد و… میتوانند سبب کاهش عمر مفید ورق شوند. برای مثال، برخی از این موارد عبارتند از:
- استفاده از ورق استیل به مدت طولانی در محیطهای شور و خورنده
- قرارگیری ورق استیل در دمای بالا به صورت مداوم
- قرارگیری در معرض مواد خاص و شیمیایی، اسیدها، الکل، اتانول و یا مواد آلی
- عدم نگهداری صحیح و اصولی از ورق
- قرارگیری طولانیمدت در معرض و یا تماس مستقیم با محلولهای حاوی کلر
چگونه از زنگ زدن استیل جلوگیری کنیم؟
به منظور آنکه بتوانید به بهترین شکل ممکن از استیل ضد زنگ نگهداری کنید و عمر مفید آن را به میزان قابل توجهی افزایش دهید، کافیست تا موارد زیر را رعایت نمایید.
- عدم استفاده از محلولهای شیمیایی نامناسب برای شستشوی استیل
- تمیز کردن سریع هرگونه لکه یا آلودگی ایجاد شده روی سطح استیل
- خشک کردن استیل، بلافاصله پس از شستشو
- تعمیر علائم زنگزدگی ایجاد شده بر روی سطح استیل در سریعترین زمان ممکن
- عدم قرارگیری طولانیمدت ورق استیل در معرض دمای بسیار بالا
چگونه زنگزدگی در ورق استیل را از بین ببریم؟
با روشهایی که در بخش قبل عنوان شد، به راحتی میتوانید از بروز زنگزدگی در استیل جلوگیری کنید. با این حال، چنانچه ورق استیل دچار اکسیداسیون شد، لازم است چه اقدامی انجام دهید؟ آیا میتوان ورق استیل را بازسازی کرد و یا باید آن را به عنوان ضایعات دورریختنی در نظر گرفت؟
در برخی موارد، میتوان تحت شرایط خاص، اقدام به تعمیر یا بازسازی استیل زنگزده نمود. بر اساس نوع و میزان آسیبی که به استیل وارد شده، لازم است از روش تعمیر متفاوتی استفاده شود. به عنوان مثال، چنانچه زنگزدگی در سینک آشپزخانه رخ داده باشد، با استفاده از روشهای زیر میتوان اقدام به تعمیر آن نمود:
استفاده از سرکه
به عنوان یک روش ساده و خانگی، میتوان از سرکه برای شستشوی محل زنگزده استفاده کرد. استفاده از یک مسواک یا برس نرم، میتواند اکسیداسیون را به شکل موثری از بین ببرد. لازم به ذکر است قیمت پروفیل نیز بر اساس ویژگی های مختلفی از جمله مقاومت در برابر زنگ زدگی تعیین می شود.
استفاده از خمیر جوش شیرین
با مخلوط کردن مقدار مناسبی جوش شیرین با مایع ظرفشویی، خمیری به دست میآید که به طور موثر میتواند اکسیداسیون را برطرف کند. برای اثربخشی بیشتر توصیه میکنیم خمیر را به مدت نیم ساعت بر روی استیل قرار دهید و سپس از یک دستمال برای پاک کردن خمیر استفاده کنید.
استفاده از محلول نمک و آبلیمو
مقداری آبلیمو را با نمک ترکیب کنید تا به یک خمیر منسجم دست پیدا کنید. بهتر است برای اثربخشی بهتر این محلول، این خمیر را به مدت 2 ساعت در محل زنگزده قرار دهید و سپس با آب آن را بشویید.
استفاده از محلول اسیدسیتریک
در ابتدا مقداری از اسیدسیتریک را درون آب گرم ریخته و استیل زنگزده را به آرامی درون آب قرار دهید. پس از گذشت چند دقیقه، بر روی آب حبابهای آب را مشاهده خواهید کرد. به همین سادگی و پس از گذشت 1 ساعت، میتوانید ظروف استیل را شستشو دهید.
نکته قابل توجه آن است که در حال حاضر محلولها و پاک کنندههای بسیار قوی تولید و به بازار عرضه شدهاند اما ممکن است برای آلیاژ استیل مورد نظر شما، چندان مناسب نباشند. همانطور که میدانید استیل از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است با این حال، قرارگیری آن در معرض این شویندههای قوی و نامناسب میتواند سبب ایجاد لکههای سیاه در آنها شود. به عنوان مثال محلول زنگزدای WD-40 یکی از شویندههایی است که میتواند سبب ایجاد آسیب در هر نوع استیلی شود.
نکته مهم بعدی آن است که برای تست محصولات جدید، از آن به صورت گسترده روی سطح استیل استفاده نکنید در عوض شما با آزمایش محلول بر روی ناحیه کوچک از استیل نیز میتوانید متوجه میزان اثربخشی محلول شوید.
کلام آخر در دلایل زنگ زدن استیل ضد زنگ
چرا استیل ضد زنگ نیز زنگ میزند؟ در این مقاله از سایت آهن ملت به این سوال پاسخ دادیم. همچنین در ادامه، راهکارهایی به منظور مراقبت از استیل را با شما همراهان گرامی در میان گذاشتیم. به علاوه، روشهایی را عنوان کردیم که در صورت بروز زنگزدگی در استیل، میتوانند به شکلی موثر، اکسیداسیون را از بین ببرند. امیدواریم که مطالب موجود در مقاله دلایل زنگ زدن استیل ضد زنگ برای شما همراهان گرامی مفید واقع شود.